Strona główna Najnowsze Kultura 60 na 100. Sąsiadki. Głosem kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie

60 na 100. Sąsiadki. Głosem kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie

Przez

10 listopada 2022 21:17

10 listopada w galerii M2 w Mysłowickim Ośrodku Kultury odbył się wernisaż wystawy „60 na 100. Sąsiadki. Głosem kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie”. Ta wielkoformatowa wystawa mobilna kuratorki dr Małgorzaty Tkacz-Janik z pracami artystki Marty Frej ukazuje wizerunki 30 kobiet z przełomu XIX i XX wieku, których dzieje tworzą opowieść o śląskich zrywach powstańczych i akcji plebiscytowej.

Prezentowana wystawa ma charakter popularyzatorski i edukacyjny oraz stanowi wstęp do szerszego projektu Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, którego celem jest wprowadzenie do głównego nurtu historycznej narracji o regionie także mniej znanych postaci kobiecych.

Ilustracje wykreowała ceniona artystka z województwa śląskiego Marta Frej na podstawie materiałów odnalezionych podczas kwerendy historycznej, zrealizowanej przez dr Małgorzatę Tkacz-Janik, specjalistkę ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Instytucie Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego.

Jak przytacza kuratorka wystawy tradycyjnie opowiadana historia nie dostrzega w wystarczającym stopniu wkładu kobiet.

– Powodem stworzenia tej wystawy jest dysproporcja, która następuje w opowiadaniu historii. Na kartach podręczników nie znajdziemy tak wielu kobiet ile powinno się tam znaleźć. Instytut Myśli Kobiet nie mógł pominąć tej drugiej, brakującej połowy dziejów, czyli właśnie kobiet. W związku z tym, kiedy rozpoczeła się akcja wspominania powstań śląskich i dyskusji nad nimi okazało się, że bardzo rzadko mówimy o bohaterkach, które wówczas się znalazły na Śląsku – zarówno Ślązaczek, Polek ale także i Francuzek. Traktujemy historię bez kobiet jako uniwersalną i to jest jeden z największych błędów, jakie możemy zrobić – mówi dr Małgorzata Tkacz-Janik, kuratorka wystawy.

Wielkoformatowa wystawa mobilna może funkcjonować samodzielnie jako barwna prezentacja różnorodnych kobiecych postaci historycznych, ale także dzięki doborowi bohaterek pozwala na zaobserwowanie ciekawych przemian obyczajowych, politycznych i emancypacyjnych dotyczących kobiet na przełomie XIX i XX wieku w Europie, dla których Górny Śląsk był miejscem odniesienia.

– Dobierałam te bohaterki tak, aby była reprezentacja różnych fragmentów obecnego województwa śląskiego, który kompletnie nie pokrywa się z tym co się tutaj działo sto lat temu. Te kobiety są w różnym wieku, są przedstawicielkami różnych zawodów, niektóre są wykształcone, a inne nie, są też autochtonkami lub kobietami napływowymi, arystokratkami i chłopkami. Ten przekrój jest naprawdę szeroki – dodaje kuratorka wystawy.

Wystawa powstała w 2019 roku, a w Mysłowickim Ośrodku Kultury jest prezentowana po raz 33. W marcu 2020 pojawiła się także w gmachu Senatu RP. Z niezwykłymi historiami tych 30 kobiet będzie można się zapoznać do 9 stycznia w Galerii M2 w Mysłowickim Ośrodku Kultury. Wstęp bezpłatny. Projekt został zrealizowany pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego oraz programu Niepodległa. Partnerem przedsięwzięcia jest śląskie Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet.

Bohaterkami wystawy są: