Emocje na srebrnym ekranie. Mysłowiczanka na filmowych Psycho – Tropach

Opuszczając kinową salę niejednokrotnie targają nami silne emocje. Film, który właśnie zobaczyliśmy, wzbudził nasz silny smutek, przygnębienie lub wyzwolił radość, poczucie nadziei. Psychologowie już dawno temu zauważyli, że filmowe produkcje mogą być świetnym materiałem badawczym, sztuką, do której warto się odwołać, by emocje i problemy rozłożyć na czynniki pierwsze. Wykorzystując filmy i najróżniejsze motywy jakich dotyczą, mysłowiczanka Patrycja Paczyńska-Jasińska zapoczątkowała ogólnopolską konferencję naukową Filmowe „Psycho – Tropy” i cykl comiesięcznych spotkań w Kinie Kosmos. Filmoznawczyni i blogerka z Mysłowic jest także współautorką książek poświęconych edukacji i profilaktyce w filmie.

Se Točí

Wielką pasją mysłowiczanki jest film. Na swoim blogu Se Točí (www.setoci.com) Patrycja pisze recenzje filmowe, podąża filmowymi tropami oraz informuje o projektach, w których uczestniczy. Jak sama wyjaśnia, nazwa Se Točí to połączenie jej dwóch pasji: kina i gadulstwa. Z wykształcenia – ale jak widać także z pasji – jest socjologiem i filmoznawcą.

Filmowe „Psycho – Tropy”

Z inicjatywy mysłowiczanki SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny oraz Uniwersytet Śląski prowadzą naukowe konferencje poświęcone filmowi i psychologii. Cykl „Filmowe Psycho-Tropy” to spotkania naukowe, podczas których możliwe są dialog i wymiana doświadczeń z przedstawicielami różnych środowisk. W konferencjach udział biorą psychologowie, pedagodzy, kulturoznawcy, filmoznawcy. Ważnymi uczestnikami są nauczyciele, którzy zdobytą tam wiedzę i praktyczne rozwiązania mogą następnie wykorzystać w zajęciach z młodzieżą.

Tym, co łączy wszystkich uczestników, jest film. Nie pod kątem rozrywki, jakiej ma doświadczyć widz, ale mając na uwadze naukowy aspekt tego medium, analizowany jest psychologiczny wymiar; tak procesu twórczego, jak odbioru dzieła filmowego. Uczestnicy konferencji dowiadują się, jak pracować z filmem, poznają też wiele praktycznych rozwiązań, które następnie mogą wykorzystywać pracując z młodzieżą, seniorami, czy swoimi pacjentami.

Do tej pory odbyły się dwie edycje konferencji „Psycho – Tropów”. Pierwsza w 2017 roku i ostatnia w kwietniu tego roku, w której udział wzięło niemal 300 osób z całego kraju. Jedynie podczas ostatniej uczestnicy wysłuchali 5 wykładów, wzięli udział w prawie 75 wystąpieniach podczas 12 sesji tematycznych. Oprócz tego uczestniczyli w panelu dyskusyjnym na temat związku psychologii i twórczości filmowej oraz w 9 warsztatach.

– Kino jest odbiciem naszego życia, a może być także jego kreatorem. Impulsem do stworzenia kolejnej edycji był dialog wielu środowisk. Uważam, że film ma w sobie nieodkryte tajemnice i warto o nich dyskutować. Przez dwa dni zastanawialiśmy się jak siłę filmu można wykorzystać w praktyce i myślę, że to nam się udało. Związki psychologii i filmu mają już długą historię. Psychologia pozwala lepiej zrozumieć motywację i postawy bohaterów, zaś film jest doskonałym nośnikiem obrazującym skomplikowane zjawiska psychologiczne – mówi mysłowiczanka Patrycja Paczyńska-Jasińska, pomysłodawczyni Filmowych „Psycho – Tropów”

2017: I Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Filmowe Psycho-Tropy”. Fot. fb Se Točí/ Agnieszka Buczek, Konstancja Lasota, Paulina Mol oraz Zuzannie Motłoch

Co miesiąc w Kinie Kosmos

Filmowe „Psycho – Tropy” to nie tylko konferencja, ale także cykl comiesięczych – od października do czerwca – spotkań w katowickim Kinie Kosmos. Te skierowane są już nie tylko do edukatorów, czy nauczycieli, ale do każdego zainteresowanego. Przed każdym seansem widzowie dowiadują się, jaki film zobaczą, mają też możliwość zaangażować się w dyskusję i wysłuchać prelekcji naukowców z SWPS.

Seans bez rozmowy nic nie daje. Dobrze jest zrobić wprowadzenie, prelekcję, Opowiedzieć widzom, co zobaczą, na co dobrze, by zwrócili uwagę. Pokazujemy różne produkcje. Pamiętam jak wyświetliliśmy film „Mustang” o dziewczynach z Bliskiego Wschodu, które nie mają możliwości wybrania sobie małżonka. W filmie nie brakuje tragicznych wątków z tym związanych. Dyskusja z naszą młodzieżą po seansie, gdzie opowiadali o swoich emocjach, jak widzą tę sprawę, była przepiękna, bardzo wzruszająca – mówi Patrycja Paczyńska-Jasińska

Tegorocznej jesieni czeka nas już czwarta edycja tych filmowych spotkań. Na seanse zawsze wybierane są filmy kultowe. Wśród tytułów należy wymienić m.in. „Milczenie owiec”, „Rain Man, „Urodzonych Morderców”, czy „Fight club”.

Spotkania w Kinie Kosmos, fot. fb Se Točí

Książki – film w edukacji i terapii

Mysłowiczanka jest nie tylko inicjatorką organizowanej przez SWPS oraz Uniwersytet Śląski konferencji. Jest także współautorką dwóch książek: „Film w edukacji i profilaktyce. Na tropach psychologii w filmie. Część 1” oraz „Film w terapii i rozwoju. Na tropach psychologii w filmie. Część 2”. Wraz z dr Agnieszką Skorupą i drem Michałem Brolem przygotowała podręczniki, które wyjaśniają, jak wykorzystać film w edukacji i profilaktyce.

– Stworzyliśmy świetny zespół. Agnieszka i Michał są psychologami, a ja filmoznawcą. Każdy miał swój obszar eksploracji. Ja sprawdzałam, czy filmy są dobrze dobrane, czy pasują do danej tematyki. Współpracujemy także np. z muzykoterapeutami, psychologami sportu albo specjalistami od tańca, którzy pokazują jakie filmy wybrać do motywowania – mówi Patrycja Paczyńska-Jasińska

Książka to gotowy materiał jak pracować z filmem. Każdy z rozdziałów poświęcony jest innemu zagadnieniu, jak np. nienawiść, wykluczenie, bulling, motywacja. W publikacjach znajdziemy gotowe scenariusze zajęć.

– Nauczyciel może zajrzeć do książki, przeczytać o problemie , z którym możliwe, że boryka się w pracy z młodzieżą. Może dowiedzieć się jakie filmy dobrać do pracy i zastosować w praktyce. Dowiaduje się co jest celem zajęć, jak wykorzystać proponowany scenariusz zajęć i jakie zadać pytania uczniom, by lekcje były ciekawe. – wyjaśnia Patrycja Paczyńska-Jasińska