Mysłowice to jedno z 44 polskich miast, których samorządy przygotowują plany działań ograniczających skutki zmian klimatu w ramach projektu Ministerstwa Środowiska. Działania przewidziane w Miejskim Planie Adaptacji (MPA) pomogą przystosować miasto do zmieniających się warunków klimatycznych, poprawiając tym samym bezpieczeństwo i jakość życia mieszkańców.
MPA jest pakietem rozwiązań, których wdrożenie pomoże przystosować miasto do skutków klimatu. Obecnie dla mieszkańców miast najbardziej uciążliwe są fale upałów, intensywne opady, powodzie rzeczne, czy zaburzenia cyrkulacji powietrza potęgujące tzw. miejską wyspę ciepła oraz zjawisko smogu.
Na warsztatach, które odbyły się 19 czerwca w Mysłowicach, eksperci wraz przedstawicielami Urzędu Miasta, Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, Straży Miejskiej, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej oraz Nadleśnictwa Katowice omawiali wyniki analizy wrażliwości miasta na czynniki klimatyczne. Rozpoczęli także ocenę potencjału adaptacyjnego miasta. Warsztaty prowadzili pracownicy Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU), który z ramienia Ministerstwa Środowiska jest jednym z wykonawców projektu.
– Mysłowice ze względu na swoje położenie w aglomeracji górnośląskiej, mimo, że nie są miastem o liczbie ludności powyżej 100 tys., włączyły się w projekt Ministerstwa Środowiska. Adaptacja do zmian klimatu jest niezwykle ważna dla bezpieczeństwa i jakości życia naszych mieszkańców. Wspólna praca z ekspertami dostarczy nam wiedzy i pozwoli lepiej przygotować się do sprawnego radzenia sobie ze skutkami zmian klimatu. Duże znaczenie ma doświadczenie eksperckie Instytutu, które gwarantuje dobrą współpracę- zaznaczył Edward Lasok, prezydent Mysłowic.
– Mysłowice są znaczącym elementem struktury przestrzennej aglomeracji górnośląskiej, mimo mniejszej liczby mieszkańców w stosunku do miast sąsiednich, mają z nią wiele wspólnych problemów oraz stanowią istotny element jej potencjału wewnętrznego. Wynika to przede wszystkim z związków funkcjonalno-przestrzennych oraz powiązań gospodarczych i środowiskowych tego obszaru. Należy brać pod uwagę nie tylko uwarunkowania wewnętrzne miasta, ale wszystkie oddziaływania powstające wewnątrz struktury przestrzennej aglomeracji górnośląskiej, jak na przykład powiązany z innymi miastami system drogowy, wspólną komunikację publiczną, czy ochronę przeciwpowodziową– podkreśla dr inż. arch. Justyna Gorgoń, koordynująca projekt w IETU.
Podczas warsztatów specjaliści z IETU przedstawili wyniki analizy czynników klimatycznych i zjawisk pochodnych pod kątem zagrożeń stwarzanych dla funkcjonowania miasta oraz jakości życia mieszkańców.
– Analizy danych meteorologicznych z ostatnich 35 lat wykazały, że tymi najważniejszymi czynnikami klimatycznymi zagrażającymi Mysłowicom są fale upałów, intensywne opady i gwałtowne burze z porywistym wiatrem. Intensywne opady deszczu powodują problemy z odprowadzaniem wody deszczowej do systemu kanalizacji, zagrożenie powodziowe oraz szkody i straty materialne na skutek lokalnych podtopień i zalań. Zmiany warunków meteorologicznych wzmagają także uciążliwości wynikające ze złej jakości powietrza, co przejawia się występowaniem latem i zimą stanów smogowych – informuje Marta Fudała, kierująca pracami zespołu ekspertów w Instytucie Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.
W efekcie warsztatów wskazano najbardziej wrażliwe na wpływ czynników klimatycznych i zjawisk pochodnych sektory miasta, są nimi: zdrowie publiczne (grupy wrażliwe), gospodarka wodna wraz z infrastrukturą przeciwpowodziową, gospodarka przestrzenna miasta wraz z terenami poprzemysłowymi oraz transport.
Kolejnym zadaniem, z którym zmierzyli się uczestnicy warsztatów, była ocena potencjału adaptacyjnego, czyli zdolności miasta do dostosowania się do zmian klimatu, zarówno do poradzenia sobie z negatywnymi skutkami tych zmian, jak i wykorzystania szans, jakie te zmiany powodują.
– Członkowie Zespołu Miejskiego oceniali zasoby miasta w ośmiu obszarach: możliwości finansowych miasta, przygotowania służb miejskich, mechanizmów informowania i ostrzegania o zagrożeniach środowiskowych, infrastruktury ochrony zdrowia, ochrony przyrody i błękitno-zielonej infrastruktury, kapitału społecznego czyli poziomu świadomości i aktywności społecznej grup lokalnych, współpracy z innymi samorządami oraz zaplecza innowacyjnego. Z przeprowadzonej ankiety wynika, że mocnymi punktami potencjału adaptacyjnego Mysłowic jest współpraca w zakresie zarządzania kryzysowego i przygotowanie służb miejskich– wyjaśnia Marta Fudała.
W kolejnych etapach opracowania MPA dla Mysłowic przygotowany zostanie pakiet wyselekcjonowanych działań zwiększających odporność miasta na zagrożenia związane ze zmianami klimatu wraz z oceną ich efektywności.
Projekt Ministerstwa Środowiska „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” jest realizowany przez konsorcjum składające się z: Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (lider), Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz firmy konsultingowo-inżynierskiej ARCADIS. Inicjatywa jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków budżetu państwa.
Hasłem „Wczujmy się w klimat” Ministerstwo Środowiska zachęca społeczeństwo do włączenia się w proces przystosowywania do zmian klimatu. Będą to ułatwiać informacje oraz materiały edukacyjne dostępne na stronie internetowej projektu – www.44mpa.pl.
