Barbórka została wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Ma to ogromne znaczenie dla kultywowania tej charakterystycznej dla naszego regionu tradycji; chociaż górnicze pobudki 4. grudnia urządzane przez orkiestrę, uroczyste msze górnicze, czy składanie kwiatów pod pomnikiem św. Barbary są oczywiste dla większości mieszkańców Śląska, w wielu miejscach powoli są zapominane.
Idea wpisania Barbórki na listę UNESCO narodziła się w Zabrzu. W kwietniu tego roku w Muzeum Górnictwa Węglowego, które było koordynatorem działań, odbyło się uroczyste złożenie wniosku, któremu towarzyszyła konferencja „Dziedzictwo niematerialne – lokalna tożsamość – wspólne dziedzictwo” w której uczestniczyli przedstawiciele grup kultywujących obchody Barbórki. W uroczystości tej wzięli udział także mysłowiczanie. Nasze miasto reprezentowali; Teresa Bialucha, radna Rady Miasta Mysłowice i prezes Związku Górnośląskiego koło Brzezinka; Zbigniew Orłowski, prezes PTTK z Mysłowic; przedstawiciele NSZZ Solidarność przy KWK „Mysłowice – Wesoła” oraz wikary parafii p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela ks. Przemysław Budniak.
Niematerialna lista dziedzictwa kulturowego ma charakter informacyjny i stanowi dokumentację żywego niematerialnego dziedzictwa naszego kraju. Obok Barbórki, na liście znajdziemy też m.in: krakowskie szopkarstwo, pochód Lajkonika, tradycyjne wytwarzanie koronki koniakowskiej, czy czy polskie plecionkarstwo.
Lista powstała w oparciu o konwencję UNESCO , która sporządzona została w Paryżu 17 października 2003 r. Nakłada ona na państwa-sygnatariuszy konwencji, obowiązek ochrony i inwentaryzacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a są nim, według definicji Konwencji: „praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedza i umiejętności – jak również związane z nimi instrumenty, przedmioty, artefakty i przestrzeń kulturowa – które wspólnoty, grupy i, w niektórych przypadkach, jednostki uznają za część własnego dziedzictwa kulturowego”.
Wpisanie Barbórki na listę niematerialnego dziedzictwa to ogromny sukces. Kolejnym z działań związanych z jego ochroną będzie wdrożenia planu działań podtrzymujących żywotność i służących ochronie zachowania barbórkowej tradycji.
Jak czytamy w opisie Barbórki umieszczonej na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego:
Barbórka jest zwyczajem dorocznym i obyczajem świątecznym grupy zawodowej górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku praktykowanym od początku XIX wieku do chwili obecnej. Obchodzona 4 grudnia, w dniu wspomnienia św. Barbary, wpisała się w przestrzeń kulturową górników dzięki przekazom pokoleniowemu i środowiskowemu. Stanowi nieodłączny element górniczej tożsamości pielęgnowany przy współudziale właścicieli, dyrekcji i zarządów kopalń, lokalnych parafii oraz stowarzyszeń, których przedstawiciele są aktywnymi uczestnikami obchodów.
Uczestnictwo w uroczystościach daje górnikom nie tylko poczucie wspólnoty, ale także godności zawodowej, bowiem Barbórka ma wymiar zarówno duchowy, jak i zawodowy. Charakteryzuje się więc silnymi walorami wspólnototwórczymi. Jest to szczególnie ważne dla pracowników kopalń węgla kamiennego, bowiem od okresu gwałtownej industrializacji, od ok. 1850 roku do lat 70. XX w. liczebność wspólnoty opierała się w znacznym stopniu na ruchach migracyjnych. Wspólne świętowanie wspomagało zarówno włączenie się w zasięg wartości charakteryzujących tę grupę, a także wspierało kształtowanie się więzi międzyludzkich, co w przypadku górników stale przebywających w warunkach zagrożenia życia, jest niezmiernie istotne. Święto ma także wymiar ponadkonfesyjny.
Obchody Barbórki nigdy nie wygasły, pomimo licznych zagrożeń wynikających ze ścisłego związku przemysłu z ekonomią i polityka. Zwyczaj ten był często praktykowany wbrew oficjalnej linii politycznej, co świadczy o sile przekazu środowiskowego. Jednocześnie zarządzający kopalniami oraz sami górnicy dokonali selekcji niektórych elementów Barbórki, które wdrażano w okresie rządów totalitarnych. Wybrane przez grupę tradycje są pielęgnowane od XIX wieku. Barbórka ma także szersze, regionalne oraz ponadregionalne znaczenie, jest rozpoznawalna poza Górnym Śląskiem.
